บทความ

ChatGPT อาจทำให้สมองคุณ "ขี้เกียจคิด" เพิ่มมากขึ้น

รูปภาพ
ในยุคที่ ChatGPT และ AI กลายเป็นผู้ช่วยเขียนงานคู่ใจของใครหลายคน คำถามสำคัญเริ่มปรากฏขึ้น การพึ่งพา AI มากเกินไปจะส่งผลอย่างไรต่อสมองและทักษะการเรียนรู้ของเรา ล่าสุด การศึกษาจาก MIT Media Lab อาจทำให้หลายคนต้องคิดใหม่เกี่ยวกับการใช้ AI ในชีวิตประจำวัน โดยทีมวิจัยพบว่าการใช้ ChatGPT เขียนงานอาจทำให้เกิดสิ่งที่นักวิจัยเรียกว่า "หนี้ทางความคิด" หรือ Cognitive Debt ซึ่งเป็นภาวะที่สมองเริ่มลดการใช้พลังคิดลง ส่งผลให้ทักษะการวิเคราะห์และความจำถดถอย เนื่องจากสมองของเราไม่ได้รับการกระตุ้น ทีมวิจัยนำโดย Dr. Nataliya Kosmyna จาก MIT Media Lab ได้ออกแบบการทดลอง โดยเชิญอาสาสมัครจำนวน 54 คน ซึ่งมีอายุระหว่าง 18-39 ปี จากมหาวิทยาลัยในบอสตันมาร่วมการทดลอง ผู้เข้าร่วมถูกแบ่งเป็นสามกลุ่ม กลุ่มแรกใช้ ChatGPT-4o ช่วยเขียนบทความ กลุ่มที่สองใช้ Google และเว็บไซต์ต่างๆ แต่ห้ามใช้ AI และกลุ่มที่สามเขียนด้วยสมองและความรู้ตัวเองเท่านั้น แต่ละคนต้องเขียนเรียงความ SAT ในเวลา 20 นาที พร้อมกับทำการวัดคลื่นไฟฟ้าสมอง EEG ที่มีอิเล็กโทรด 32 ตัวเพื่อติดตามกิจกรรมของสมองแบบเรียลไทม์ สิ่งที่น่าสนใจคือเซสชั่นที...

มวยเด็ก: ความเสี่ยงภายใต้แสงแห่งซอฟท์พาวเวอร์

รูปภาพ
ในยุคที่ประเทศไทยพยายามใช้ “มวยไทย” เป็นเครื่องมือสร้างอิทธิพลทางวัฒนธรรมผ่านแนวคิด ซอฟท์พาวเวอร์ (Soft Power) บนเวทีโลก มวยไทยได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของเอกลักษณ์ไทยที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล ทั้งในแง่กีฬา ศิลปะป้องกันตัว การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซึ่งรัฐบาลได้จัดสรรงบประมาณสำหรับซอฟท์พาวเวอร์อย่างมากมาย ภายใต้แสงแห่งซอฟท์พาวเวอร์ ที่ไม่ถูกส่องไปตามซอกหลืบของมุมตึก ในขณะที่โลกชื่นชมความงดงามของศิลปะแม่ไม้มวยไทย ยึงมีด้านมืดที่อ่อนไหวและอาจบั่นทอนภาพลักษณ์ของซอฟท์พาวเวอร์นี้ นั่นคือ “มวยเด็ก” ซึ่งเป็นประเด็นที่ซับซ้อนและเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงทางสุขภาพ สิทธิมนุษยชน และอาชญากรรมข้ามชาติ งานวิจัยในประเทศโดย ศ.นพ.อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ (2561) และการศึกษาจากมหาวิทยาลัยมหิดล พบว่าเด็กนักมวยที่เริ่มขึ้นชกตั้งแต่อายุน้อย มีแนวโน้มสูงที่จะเกิดภาวะสมองบาดเจ็บเรื้อรัง (Chronic Traumatic Encephalopathy: CTE) การตรวจคลื่นสมอง (EEG) ยังพบความผิดปกติที่สัมพันธ์กับปัญหาการเรียนรู้ ความจำ และพฤติกรรม (Sangtawesin et al., 2018) ซึ่งสอดคล้องกับงานศึกษานานาชาติที่ระบุว่า สมองของเด็กน...

เอ็นร้อยหวายขาด Achilles Tendon Rupture ในนักวิ่ง

รูปภาพ
  เอ็นร้อยหวายขาด Achilles Tendon Rupture ในนักวิ่ง: การวิเคราะห์เชิงชีวกลศาสตร์และการแก้ไขปัญหาผ่าน Fascial Chain Connection เอ็นร้อยหวายขาด Achilles tendon rupture เป็นการบาดเจ็บที่ร้ายแรงและส่งผลกระทบต่อนักกีฬาอย่างมาก โดยเฉพาะนักวิ่งที่ต้องพึ่งพาการทำงานของเอ็นร้อยหวายในการสร้างแรงขับเคลื่อนและการดูดซับแรงกระแทก แม้ว่าเอ็นอคิลลิสจะเป็นเอ็นที่แข็งแรงและใหญ่ที่สุดในร่างกายมนุษย์ แต่ก็มีความเสี่ยงสูงต่อการบาดเจ็บ โดยเฉพาะในนักกีฬาที่ต้องใช้การเคลื่อนไหวที่ต้องใช้แรงระเบิด ในการสร้างความเร็วอย่างรวดเร็ว explosive รวมทั้งกีฬาที่ต้องอาศัยการเร่งความเร็ว การเปลี่ยนทิศทางอย่างรวดเร็ว มีการกระโดดร่วมด้วย เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล และวอลเลย์บอล เป็นต้น การเข้าใจชีวกลศาสตร์ของการบาดเจ็บนี้ผ่านมุมมอง fascial chain connection จะช่วยให้เราสามารถป้องกันและแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เอ็นร้อยหวาย Achilles tendon มีความยาวประมาณ 12-15 เซนติเมตร เกิดจากการรวมตัวของเอ็นจากกล้ามเนื้อน่อง gastrocnemius และ soleus¹ สิ่งที่น่าสนใจคือเอ็นอคิลลิสมีลักษณะพิเศษคือการบิดตัวประมาณ 90 องศาจากส่วนกลาง...

ฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโตอาจส่งผลต่อสภาวะซึมเศร้า

รูปภาพ
คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมนักกีฬาบางคนที่ใช้ฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโต (Growth Hormone หรือ GH) ถึงมักมีปัญหาด้านจิตใจ? การศึกษาใหม่จากทีมแพทย์และนักวิจัยจากโรงพยาบาล St. Michael ในโตรอนโต ประเทศแคนาดา แสดงให้เห็นว่า ฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโต GH ไม่เพียงส่งผลต่อกล้ามเนื้อ แต่ยังสามารถทำให้เศร้าได้ด้วย (1) การค้นพบนี้มีนัยสำคัญอย่างมากสำหรับนักกีฬาที่ใช้ฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโต GH เป็นสารเสริมประสิทธิภาพของร่างกาย การสร้างกล้ามเนื้อ เป็นอย่างมาก ทีมวิจัยได้ศึกษาผู้ป่วยโรคอะโครเมกาลี คือ คนที่มีฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโต GH สูงผิดปกติจนทำให้ใบหน้าและมือใหญ่โตเหมือนยักษ์ สิ่งที่น่าสนใจคือ คนเหล่านี้ไม่เพียงแต่มีร่างกายผิดปกติ พวกเขายังมีสภาวะซึมเศร้าสูงกว่าคนทั่วไปอย่างชัดเจน (2,3) ในอดีต นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยกลุ่มนี้เกิดจากความเครียดของการเป็นโรคเรื้อรัง แต่งานวิจัยใหม่นี้แสดงให้เห็นว่าฮอร์โมนควบคุมการเจริญเติบโต GH เองอาจเป็นสาเหตุโดยตรง การศึกษาแบบไปข้างหน้า (Prospective Cohort Study) นี้ติดตามผู้ป่วยสองกลุ่ม คือ ผู้ป่วยอะโครเมกาลี 15 คน ที่มีระดับฮอร์โมนควบคุม...

"ทำไมคนถึงอยากเป็นใหญ่?": วิเคราะห์พฤติกรรมเหยียบ ด้วยทฤษฎีทางจิตวิทยาการกีฬา

รูปภาพ
  🏆 บทความนี้แต่งขึ้นจากเหตุการณ์จริง อุทิศให้กับทุกท่านที่แสดงตัวอย่างให้เห็นเพื่อนำมาเป็นวิทยาทานในการถ่ายทอดสู่คนรุ่นต่อไป "ถ้าไม่ขึ้นไปเป็นจ่าฝูง ก็จะกลายเป็นเหยื่อ!" วลีเด็ดที่อาจฟังดูเว่อร์ แต่กลับใกล้เคียงกับความจริงในชีวิตการทำงานของมนุษย์อย่างเหลือเชื่อ โดยเฉพาะในองค์กรที่แข่งกันเหมือนสนามกีฬา…หรือบางทีก็เหมือนสนามรบนะ! ทำไมมนุษย์ถึงไม่รู้จักพอ? ทำไมบางคนถึงพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อขึ้นสู่อำนาจ แม้ต้อง "เหยียบหัว" คนอื่น? บทความนี้จะพาไปวิเคราะห์ความกระหายอำนาจของมนุษย์ ผ่านมุมมองของ จิตวิทยาการกีฬา (Sport Psychology) และ ทฤษฎีความต้องการของมาสโลว์ ที่จะทำให้คุณเข้าใจเกมอำนาจในองค์กรได้แบบมันส์ ๆ! 🧠 มนุษย์ = สิ่งมีชีวิตที่ต้องการ "รู้สึกมีค่า" เริ่มจากพื้นฐานก่อน…มนุษย์มีความต้องการทางจิตวิทยาพื้นฐานที่เรียกว่า Self-determination theory (SDT) หรือ "ทฤษฎีการกำหนดตนเอง" โดยมี 3 องค์ประกอบหลัก คือ: ความสามารถ (Competence) – อยากรู้สึกเก่ง อยากได้รับการยอมรับ จากคนรอบข้าง เพื่อนร่วมงาน หรือแม้กระทั่งสังคม ว่าเป็นคนที่เก่ง มีความส...

การวิเคราะห์ค่า Urine Specific Gravity (USG) ในนักกีฬา: กรณีศึกษาซุปเปอร์เล็ก

รูปภาพ
ประเด็นเรื่องค่า Urine Specific Gravity (USG) ที่เกินมาตรฐานในกรณีของซุปเปอร์เล็กเป็นเรื่องที่ซับซ้อนและน่าสนใจในแง่วิทยาศาสตร์การกีฬา เมื่อพิจารณาข้อสงสัยว่าค่า USG ที่เกินอาจไม่ได้เกิดจากการลดน้ำหนักอย่างรีบเร่ง แต่อาจมาจากการบริโภคอาหารโปรตีนสูง เข้าใจค่า Urine Specific Gravity USG เป็นการวัดความเข้มข้นของปัสสาวะ โดยเปรียบเทียบความหนาแน่นของปัสสาวะกับน้ำบริสุทธิ์ ค่าปกติอยู่ระหว่าง 1.005-1.030 ในคนทั่วไป แต่สำหรับนักกีฬาที่ต้องชั่งน้ำหนัก องค์กรกีฬาหลายแห่งกำหนดเกณฑ์ที่เข้มงวด โดยมักกำหนดไว้ที่ไม่เกิน 1.020-1.025 เพื่อป้องกันการขาดน้ำอย่างรุนแรง[1] ปัจจัยที่มีผลต่อค่า USG นอกเหนือจากการขาดน้ำ 1. อาหารโปรตีนสูง : การศึกษาในวารสาร Journal of Athletic Training พบว่านักกีฬาที่บริโภคโปรตีนสูง (>2g/kg น้ำหนักตัว/วัน) มีแนวโน้มที่จะมีค่า USG สูงขึ้น เนื่องจากกระบวนการเมแทบอลิซึมของโปรตีนสร้างของเสียไนโตรเจน (urea) ที่ต้องขับออกทางปัสสาวะ[2] Poortmans และ Dellalieux (2000) พบว่านักกีฬาที่บริโภคโปรตีนสูงถึง 2.8 g/kg/วัน มีระดับ urea ในปัสสาวะสูงกว่าคนทั่วไปอย่างมีนัยสำคัญ[3] 2. โซเดียมและ...

มวยไทย: ศิลปะการต่อสู้ที่ไม่ได้เป็นของประเทศไทยเพียงชาติเดียว กับกระแสการไหลบ่าของวัฒนธรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

รูปภาพ
มวยไทยเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ได้รับการยอมรับในระดับโลกในฐานะศาสตร์แห่งอาวุธทั้งแปด (The Art of Eight Limbs) ซึ่งใช้หมัด ศอก เข่า และเท้าในการต่อสู้ แม้ว่าชื่อ "มวยไทย" จะสื่อถึงประเทศไทย แต่แท้จริงแล้ว ศิลปะการต่อสู้นี้มีรากเหง้าที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมการต่อสู้ของหลายประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น กุน ขแมร์ (Kun Khmer), เลธเหวย (Lethwei), มวยลาว และโทมอย (Tomoi) การแพร่กระจายและการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asia) ส่งผลให้ศิลปะการต่อสู้เหล่านี้มีความคล้ายคลึงกันและพัฒนาไปพร้อมกันในแต่ละพื้นที่ สิ่งนี้สามารถอธิบายได้ผ่านแนวคิดเรื่อง "การไหลบ่าของวัฒนธรรม" (Cultural Flows) ซึ่งเกิดขึ้นจากการติดต่อทางเศรษฐกิจ การค้าขาย การอพยพ และสงครามระหว่างรัฐในภูมิภาค การไหลบ่าของวัฒนธรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอิทธิพลต่อศิลปะการต่อสู้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นภูมิภาคที่มีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่อดีต จากหลักฐานทางโบราณคดีและประวัติศาสตร์ เราสามารถเห็นกระแสการไหลบ่าของวัฒนธรรมที่มีผลต่อการพัฒนาศิลปะการต่อสู้ในภูมิภา...