สุนทรพจน์ที่ผสมผสานความเป็นวิทยาศาสตร์และความงามของมนุษย์ ของ ศาสตราจารย์ เหลา อี้

     กลับมาใช้ชีวิตที่ไต้หวันอีกครั้ง หลังจากที่ไม่ได้มาที่ไทเป เกือบสองปี กว่า มีเวลาช่วงสั้นๆ วันหยุด ในระหว่างที่นั่งเขียนบทความวิชาการ ณ ร้านกาแฟ ในเมืองไทยเป เปิดเฟสบุค ของ อาจารย์หมอชูชัย เกี่ยวกับคำกล่าวสุนทรพจน์ ให้กับบัณฑิตของ มหาวิทยาลัย Peking University เมื่อปี 2015 ของ ศาสตราจารย์ เหล่า อี้ Prof.Rao Yi จากคณะชีววิทยา ทำงานวิจัยเกี่ยวกับ ระบบประสาทชั้นแนวหน้าของจีน ซึ่งสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัย ที่สหรัฐอเมริกา เนื่องจากเป็นนักวิทยาศาสตร์ ที่มีความรู้ความสามารถ ถึงขั้นที่ อเมริกา เสนอสัญชาติให้ท่าน แต่ท่านเลือกที่จะกลับมารับใช้ประเทศชาติ ซึ่งสุนทรพจน์ของท่าน มีความหมายมาก เป็นการเชื่อมโยงระหว่าง วิทยาศาสตร์ กับความเป็นมนุษย์ได้อย่างงดงาม  ขอขอบคุณ ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร์ ที่เป็นผู้ถอดความด้วยนะครับ  ถ้าไม่มีท่าน คนไทยหลายคนคงไม่ได้ทราบความงดงามของคำกล่าวสุนทรพจน์ นี้เลยนะครับ

ในพิธีรับปริญญาของ ม.ปักกิ่ง ในปี ค.ศ. 2015 ศ.เหราอี้ คณะชีววิทยา เป็นตัวแทนคณาจารย์กล่าวปัจฉิมโอวาท โดยใช้เวลาเพียง 4 นาที แต่เป็นคำกล่าวที่ได้รับการส่งต่ออย่างแพร่หลายในโซเชียลมีเดียของจีน

"ผมขออภัยด้วยที่ไม่อาจอวยพรให้บัณฑิตทุกคนประสบความสำเร็จ ไม่อาจอวยพรให้ทุกคนมีความสุข

เพราะประวัติศาสตร์บอกเราว่า สำหรับบางคน เพื่อ "ความสำเร็จ" เขายอมทิ้งสำนึกผิดชอบชั่วดี เพื่อ "ความสุข" เขาไม่สนใจแม้จะอยู่บนกองทุกข์ของผู้อื่น

ในทางฟิสิกส์ อะตอมต้องฝืนกฎข้อที่ 2 ของเทอร์โมไดนามิกส์กว่าจะประกอบกันขึ้นเป็น "สิ่งมีชีวิต" จึงนับเป็นเรื่องมหัศจรรย์

ในทางชีววิทยา กว่าจะเกิดเป็น "มนุษย์" ตามขั้นตอนของวิวัฒนาการก็ต้องนับเป็นเรื่องมหัศจรรย์เช่นกัน

บัณฑิตทุกคนที่นั่งอยู่ ณ ที่นี้ ท่านเองจึงเป็นสิ่งมหัศจรรย์จากมุมมองของวิทยาศาสตร์

บัณฑิตทุกคนซึ่งเป็นผลจากกฎวิวัฒนาการที่ทำให้มนุษย์สูงกว่าสัตว์ จึงควรเคารพตนเอง

ไม่ว่าจะเป็นที่ผ่านมา วันนี้ หรือในอนาคต มีเพียงตัวเราเองเท่านั้น ที่รู้ชัดถึงความคิดและการกระทำของตัวเองอารยธรรมของโลกทั้งหลายล้วนใช้ความเชื่อทางศาสนามาเป็นเครื่องควบคุมความคิดและการกระทำของบุคคล แต่สำหรับคนจีนซึ่งส่วนใหญ่ไม่เชื่อในการมีอยู่ของพระเจ้า อารยธรรมของจีนเชื่อว่าตนเป็นที่พึ่งแห่งตน ตนต้องควบคุมตน ดังนั้นจึงให้ความสำคัญกับ "การเคารพตนเอง" เป็นอันดับแรก

เมื่อพวกคุณเข้าสู่สังคม พบเห็นอะไรต่อมิอะไรมากขึ้น เริ่มเผชิญจุดอ่อนและปมด้อยของตัวเอง ภายหลังจากที่คุณผ่านร้อนผ่านหนาว ท่ามกลางสิ่งเย้ายวนและล่อลวงใจ คงไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะรักษาศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ไม่ง่ายที่จะชนะใจตัวเอง คงความรู้สึกนับถือศรัทธาตัวเองได้... ไม่ใช่เรื่องง่ายก็จริง แต่เป็นเรื่องควรค่าอย่างยิ่งที่จะพยายาม

พยายามอย่าได้…หลงตัว, ลืมตัว, ลดตัว, เหลิงตัว, หลอกตัว, หลบตัว, ลอยตัว, เล่นตัว

แต่จงพยายาม…มั่นใจในตน, ภูมิใจในตน, ประมาณตน, รู้จักตน, ทบทวนตน, แก้ไขตน, ให้กำลังใจตน, พัฒนาตน เพราะการเคารพตนเอง เป็นพื้นฐานของจิตใจที่เสรี การงานที่เป็นตัวของตัวเอง และชีวิตที่เป็นอิสระ

เพราะฉะนั้น ผมจึงขออวยพรให้พวกคุณในวันที่เกษียณ ขอให้คุณรู้สึกว่าในการทำงานที่ผ่านมา คุณนับถือศรัทธาตัวเองได้ ในวัยชราขอให้คุณรู้สึกว่า ชีวิตที่ผ่านมาสร้างประโยชน์ สร้างคุณค่า คู่ควรให้ตัวเองนับถือ

อย่าถามผมว่าทำได้อย่างไร!!!

50 ปีต่อจากนี้เมื่อคุณกลับมาที่นี่ มาเล่าให้น้องๆฟังว่าตัวคุณทำได้อย่างไร

และในวันสุดท้ายที่อะตอมในร่างกายคุณกลับคืนสู่ธรรมชาติตามกฎข้อที่ 2 ของเทอร์โมไดนามิกส์ ขออวยพรให้ชีวิตของคุณที่ผ่านมานั้น มิใช่เป็นเพียงสิ่งมหัศจรรย์จากมุมมองของวิทยาศาสตร์ แต่ยังเคยฉายความน่ารักอย่างมนุษย์ที่สมบูรณ์