ทำให้ซอฟท์พาวเวอร์มันถูกต้องกันดีกว่า

ข้อขัดแย้งล่าสุดเกี่ยวกับชุดกีฬาโอลิมปิกของนักกีฬาไทยชี้ให้เห็นถึงช่องว่างสำคัญในความเข้าใจและวิสัยทัศน์ของรัฐบาลในการส่งเสริมซอฟท์พาวเวอร์ (Soft Power)

การวิพากษ์วิจารณ์ของสาธารณชนเกี่ยวกับการออกแบบที่ "ไม่ทันสมัย" รุนแรงจนคณะกรรมการโอลิมปิกแห่งประเทศไทย (NOCT) ต้องเปลี่ยนชุดในนาทีสุดท้าย ความโกลาหลนี้สะท้อนถึงการขาดความคิดสร้างสรรค์และวิสัยทัศน์ ไม่เพียงแต่ในหน่วยงานที่รับผิดชอบคือ NOCT เท่านั้น แต่ยังรวมถึงรัฐบาลที่ส่งเสริมซอฟท์พาวเวอร์เป็นวาระแห่งชาติด้วยงบประมาณมหาศาล เหตุการณ์นี้แม้ดูเผินๆ อาจเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่สะท้อนปัญหาลึกซึ้งในกลยุทธ์ของประเทศไทยในการฉายภาพซอฟท์พาวเวอร์ในเวทีโลก

ซอฟท์พาวเวอร์ (Soft Power) มันมากกว่าแค่การจัดสรรงบประมาณและการจัดงานต่างๆ มันคือความสามารถในการดึงดูดและสร้างความร่วมมือ การมีส่วนร่วมของคนในชาติ ชุมชน สังคม แทนที่จะบังคับ มันเกี่ยวกับการนำเสนอวัฒนธรรม ค่านิยม และวิถีชีวิตของประเทศในลักษณะที่ดึงดูดผู้ชมระหว่างประเทศ ในกรณีของชุดกีฬาโอลิมปิก การเลือกของ NOCT ซึ่งมีเสื้อสีฟ้าที่ทำจากผ้าไหมย้อมครามไทย ไม่สามารถสร้างความประทับใจให้กับหลายคนได้ นักวิจารณ์โต้แย้งว่าการออกแบบไม่ทันสมัย ขาดความคิดสร้างสรรค์ และไม่สามารถแสดงถึงมรดกทางวัฒนธรรมของไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน ปกป้องการออกแบบ โดยเน้นถึงความสำคัญทางวัฒนธรรมและความยั่งยืนของมัน เขาชี้ให้เห็นถึงการวิจัยที่กว้างขวางและความร่วมมือกับชุมชนและสถาบันท้องถิ่นที่นำไปสู่การออกแบบชุด แม้จะมีความพยายามเหล่านี้ แต่การวิพากษ์วิจารณ์การออกแบบนั้น แสดงให้เห็นถึงการขาดการเชื่อมต่อระหว่างวิสัยทัศน์ของรัฐบาลและความคาดหวังของสาธารณชน

เหตุการณ์นี้ควรเป็นการปลุกให้รัฐบาลและวงการซอฟท์พาวเวอร์ เกิดความตื่นตัว พิธีเปิดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกไม่ใช่เพียงแค่การแข่งขันกีฬา มันคือเวทีระดับโลกที่มีผู้ชมหลายพันล้านคนทั่วโลกที่ประเทศต่างๆ แสดงอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์ของตน

ประเทศเกาหลีใต้ ซึ่งมักถูกอ้างว่าเป็นผู้นำในด้านซอฟท์พาวเวอร์ ผสมผสานองค์ประกอบทางวัฒนธรรมของตนอย่างไร้รอยต่อในสื่อระดับโลก ตั้งมาตรฐานสูงให้ผู้อื่น พวกเขาผสมผสานวัฒนธรรมและค่านิยมของตนอย่างราบรื่น เช่น อาหาร แฟชั่น และประเพณี เข้าไปในสื่อต่างๆ ตั้งแต่โทรทัศน์และดนตรีไปจนถึงเทคโนโลยี

แนวทางซอฟท์พาวเวอร์ต้องการการปรับปรุงแบบองค์รวม มันควรถูกผสมผสานเข้าไปในทุกด้านของการแสดงผลของชาติ ตั้งแต่การปฏิบัติทางวัฒนธรรมในชีวิตประจำวันไปจนถึงงานที่มีโปรไฟล์สูงเช่นโอลิมปิก การเน้นควรอยู่ที่ความคิดสร้างสรรค์ ความทันสมัย และความแท้จริง เพื่อให้การแสดงทุกครั้งบนเวทีโลกเป็นนวัตกรรม ที่ผสมผสานกันระหว่างความร่วมสมัยกับวัฒนธรรม วิถีชีวิตของคนไทย

นอกจากนี้ นโยบายซอฟท์พาวเวอร์ของรัฐบาลควรก้าวข้ามมาตรการที่ผิวเผินหรือเป็นแค่สัญลักษณ์ มันต้องการการเปลี่ยนแปลงเชิงกระบวนทัศน์ที่รวมการมีส่วนร่วมที่แท้จริงกับอุตสาหกรรมวัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์ ส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่วัฒนธรรมไทยดั้งเดิมและร่วมสมัยสามารถเติบโตและถูกนำเสนอได้อย่างมีประสิทธิภาพ นโยบายเช่น "หนึ่งครอบครัว หนึ่งซอฟท์พาวเวอร์" ต้องได้รับการประเมินใหม่เพื่อให้แน่ใจว่ามันจะกลายเป็นการส่งเสริมวัฒนธรรมที่มีความหมายและมีประสิทธิภาพแทนที่จะเป็นอีกหนึ่งสโลแกนของข้าราชการในการของบประมาณ

ข้อขัดแย้งเกี่ยวกับชุดกีฬาโอลิมปิกไม่ใช่เพียงแค่เรื่องแฟชั่นและกีฬา แต่มันคือเรื่องของโอกาสที่พลาดและความต้องการที่ไม่ใช่แค่การแสดงสัญลักษณ์ รัฐบาลและคณะกรรมการซอฟท์พาวเวอร์แห่งชาติต้องเรียนรู้จากเหตุการณ์นี้และทำให้แน่ใจว่าความพยายามในอนาคตจะมีแนวคิดเชิงกลยุทธ์ที่ครอบคลุมและรวมกันมากขึ้นเท่านั้น ไทยถึงจะสามารถใช้มรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าและวางตำแหน่งตัวเองในการนำเสนอซอฟท์พาวเวอร์ ที่น่าเกรงขามในเวทีโลกได้อย่างแท้จริง

แปลจาก บทบรรณาธิการ หนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์ https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/2833296/lets-get-soft-power-right